Παρασκευή 1 Ιουνίου 2012

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΕΛΑΣ






            Τα Δεκεμβριανά είχαν ήδη τελειώσει, η συμφωνία της Βάρκιζας ήταν ήδη γεγονός, ο αφοπλισμός του ΕΛΑΣ είχε συντελεστεί και στις 28/2/1945 ο βρετανός ταξίαρχος Αικεχεντ υπέγραφε πρωτόκολλο παραλαβής των όπλων του ΕΛΑΣ.

 




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Τα αρχεία του ΕΛΑΣ (πέρα της εξιστορούμενης απώλειας) υπέστησαν ζημιές μετά την Απελευθέρωση. Είτε καταστράφηκαν, επειδή εγκαταλειμμένα σε ακατάλληλες κρύπτες, είτε κατασχέθηκαν στους αστυνομικούς διωγμούς. Στην τελευταία κατηγορία κατατάσσονται τα αρχεία των μεγάλων μονάδων του ΕΛΑΣ, που έπεσαν στα χέρια τμημάτων της Εθνοφυλακής ή της Χωροφυλακής, μετά τον αφοπλισμό του 1945, που επέβαλλε η Συμφωνία της Βάρκιζας (12/2/45). Στα αρχεία αυτά, όπως για παράδειγμα στο αρχείο της 13ης Μεραρχίας της Ρούμελης, υπήρχε και φωτογραφικό υλικό.

Μέσα στο 1946, δηλαδή στην κορύφωση της  Λευκής Τρομοκρατίας, είχε κάποιος το σθένος να εκδώσει φωτογραφικό λεύκωμα. Προερχόταν από τα αρχεία της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ. Στο εξώφυλλο έφερε τίτλο: «Οι αντάρτες της ΧΙΙΙ Μεραρχίας της Ρούμελης. Αναμνηστικό Λεύκωμα». Ως εκδότης φέρεται η ΕΔΑ. Είναι ακρωνύμιο και μεταφράζεται, για όσους το αγνοούν, σε Επιτροπή Διαφώτισης Ανταρτών. Με προλογικά κείμενα και εκτενείς κειμενολεζάντες παρουσιάζει την όλη φυσιογνωμία και πολεμική δραστηριότητα της Μεραρχίας, στον ένοπλο αγώνα επί Κατοχής.

Εμπνευστής και πρωτεργάτης της έκδοσης είναι ο Γραμματέας Διαφώτισης της Μεραρχίας, ο Γεωργούλας Μπέικος, νομικός, από το χωριό Κλειτσός Ευρυτανίας, ψυχή και συντάκτης του Κώδικα Αυτοδιοικήσεως και Λαϊκής Δικαιοσύνης, στην Ελεύθερη Ελλάδα. Επειδή όλα αυτά, το ίδιο έτος, δηλαδή το 1946, κατέληξε θανατοποινίτης.



            Η ηττημένη ηγεσία της Αριστεράς βρισκόταν στα Τρίκαλα. Την 1 Μαρτίου 1945 μια μικρή φάλαγγα αυτοκινήτων έφερε στην Αθήνα τις ΚΕ του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ και το προσωπικό του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ, φυσικά μέσα σε αυτούς συμπεριλαμβανόντουσαν τα μέλη του ΠΓ και της ΚΕ του ΚΚΕ.


            Στην δραματική αυτή πομπή η οποία γίνηκε υπό την προστασία της ένοπλης βρετανικής συνοδείας, δεν παρουσιάστηκε κανένα επεισόδιο ούτε στην διαδρομή, ούτε κατά την άφιξη στην Αθήνα, οι δε Άγγλοι δεν επέτρεψαν να γίνει καμιά έρευνα στους διάφορους σταθμούς ελέγχου, έτσι έμειναν άθικτα τα αρχεία που έφερνε μαζί της η ηγεσία της Αριστεράς. Κάποια βεβαίως αποκρύφτηκαν στα βουνά, αλλά η Αριστερά εκείνη την ημέρα κουβαλούσε μαζί το ιστορικό αρχείο του ΕΛΑΣ που περιείχε πολύτιμο υλικό, δηλαδή ημερολόγια των πρωτοπόρων ανταρτών, άφθονα στοιχεία από σκοτεινές σελίδες της αντίστασης, αυτά τα στοιχεία είχαν συγκεντρωθεί και είχε ανατεθεί σε ένα δημοσιογράφο του ΕΛΑΣ να το αξιοποιήσει.
 

            Υπό την επίβλεψη του Γ Ζευγού το αρχείο του ΕΛΑΣ ασφαλίστηκε κατά τρόπο αριστοτεχνικό μέσα στις πόρτες ενός από τα αυτοκίνητα της φάλαγγας. Η ανακάλυψή του αρχείου θα ήταν αδύνατη από οποιοδήποτε έλεγχο.

            Μόλις όμως έφτασαν στον προορισμό τους στην Αθήνα, ειδικά εκείνο το αυτοκίνητο επιτάχτηκε επί τόπου από την Στρατιωτική Αστυνομία (ΕΣΑ), πριν καλά καλά ο οδηγός του και ο επιβαίνων δημοσιογράφος προφτάσουν να βγάλουν από την κρύπτη του το αρχείο. Το όχημα προσκολλήθηκε αμέσως σε μια αποστολή για την Μακεδονία, και τα ίχνη του από τότε χάθηκαν, μαζί με το ιστορικό αρχείο του ΕΛΑΣ.












ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Σπύρος Μελετζής. Στην περίοδο της γερμανικής κατοχής ο φακός του κατέγραψε την Αντίσταση του ελληνικού λαού, αυτή η εργασία του δεν διασώθηκε εξ ολοκλήρου.




            Ο Ζευγός καταλήφτηκε από απελπισία και έλεγε «Απωλέσαμε κάτι τόσο πολύτιμο, όσο ίσως και τα όπλα, σ' αυτή τη νέα φάση που μπαίνουμε τώρα...».





ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ



-          Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 1941-1974 του Σόλωνα Νεοκ Γρηγοριάδη  τόμος 4 εκδόσεις ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

-          ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ – ΕΜΦΥΛΙΟΣ 1944-1949 του Σόλωνα Νεοκ Γρηγοριάδη Εκδόσεις Κ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΗΝΑ 1984

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ

Στο βιβλίο της της Ιζαμπέλλας Παλάσκα αναφέρεται μια άγνωστη και εκπληκτική εξιστόρηση προσπάθειας του Θ Πάγκαλου να δει τον Μουσολίνι, ο ο...